Je hebt de zoveelste relatie meegemaakt die niet lekker loopt.

Je krijgt onwillekeurig het idee dat er iets mis met je is.

Wellicht heb je te maken met codependentie.

Codependentie is aangeleerd gedrag waarin je (on)bewust de wensen en verlangens van anderen boven die van jezelf plaatst.

Je past je volledig aan en probeert de waardering van anderen te krijgen.

Maar op de lange termijn kan dit tot veel schade en stress leiden.

In dit artikel ontdek je wat een codependentie (codependency) is en hoe je codependentie kan doorbreken.

Wat is codependentie?

Codependentie wordt ook wel relatieverslaving genoemd.

Het ontstaat vaak als gevolg van een trauma.

Het is een overlevingsstrategie waarin je probeert om controle te houden over gevoelens en de relatie.

Een teken van codependentie is dat je het belang van de ander steeds voor die van jezelf plaatst.

Hoe je je voelt en gedraagt wordt hoofdzakelijk bepaald door hoe de ander zich gedraagt.

👋 Voordat je verder leest...

Had je mijn gratis e-book Boost Je Zelfvertrouwen al aangevraagd? In dit e-book ontdek je hoe je minder aan jezelf twijfelt, meer zelfvertrouwen krijgt en meer van het leven geniet. Download hem vandaag nog!✅

Codependentie symptomen

Codependentie kan soms moeilijk te herkennen zijn.

Hier volgen een aantal symptomen die kenmerkend kunnen zijn voor een codependente relatie:

• Sterke drang om goedkeuring te krijgen van anderen
• Eigen verlangens negeren
• De schuld op zich nemen omwille van de harmonie
• Beslissingen nemen voor anderen
• Gemoedstoestand is afhankelijk van andere mensen
• Dingen doen die je eigenlijk niet wil doen
• Angst om afgewezen te worden
• Eigenwaarde dat van anderen afhangt
• Conflicten vermijden
• Schuldig voelen wanneer je iets voor jezelf doet

Codependentie en dependentie

Iedere relatie heeft een vorm van dependentie.

Het leven kan pittig zijn en dan mag je best op elkaar rekenen en op elkaar vertrouwen.

Vertrouwen en afhankelijk zijn naar elkaar kan een relatie goed doen.

Maar dit betekent niet dat je je waarde laat afhangen van de ander.

Gezonde afhankelijkheid betekent:

• Dat je je gevoelens en gedachten kenbaar maakt
• Dat je je veilig voelt om je behoeften kenbaar te maken
• Dat je anderen laat weten wanneer ze teveel van je vragen
• Dat je om hulp vraagt als je het moeilijk hebt

Kort gezegd: Je ondersteunt anderen, zonder dat je jezelf te kort doet.

Voorbeelden van codependentie

Hier zijn een aantal voorbeelden van hoe codependentie er in de praktijk uit kan zien:

Voorbeelden van de ouder-kind relatie:

• Alles voor je volwassen kind doen die eigenlijk al onafhankelijk is
• Je betekenisvol voelen doordat je een volwassen kind financieel kan ondersteunen.
• Je kind nooit iets zonder jou laten doen
• Alles laten vallen om voor een ouder te zorgen

Voorbeelden in een liefdesrelatie

• Veel zorgen voor een partner met een alcoholverslaving
• Je partner geen verantwoordelijkheid laten nemen voor zijn/haar leven
• Excuses maken voor het gedrag van de partner
• Jezelf verwaarlozen om voor de ander te zorgen

Hoe ontstaat codependentie?

Codependentie ontstaat over het algemeen in dysfunctionele gezinnen.

Vaak maken familieleden heftige gebeurtenissen mee die gepaard gaan met veel pijn, angst, schaamte of verdriet.

Een aantal oorzaken die bij kunnen dragen aan disfunctionerende gezinnen zijn:

• Alcohol- en drugsverslavingen
• Misbruik
• Chronische pijn of geestesziektes

Problemen worden in deze gezinnen niet geadresseerd.

Codependente familieleden vermijden de olifant in de kamer.

Emoties worden onderdruk in een poging om te zorgen voor de familieleden die het zwaar hebben.

Alle aandacht gaat uit naar het familielid die alle aandacht opeist door bijvoorbeeld ziekte of verslaving.

Eigen wensen en verlangen moeten aan de kant gezet worden en dit vormt vaak de basis voor het ontwikkelen van codependentie.

Zit ik in een codependente relatie?

Er is natuurlijk geen wetenschappelijke manier om vast te stellen wanneer je in een codependente relatie zit.

Je kan jezelf wel een aantal vragen stellen om te bepalen of je wellicht te maken hebt met codependentie:

• Heb je een sterke behoefte om anderen te helpen?
• Probeer je te bepalen hoe anderen zich moeten gedragen?
• Verberg je vaak wat je eigenlijk voelt?
• Vermijd je het praten over je problemen?
• Geef je vaak jezelf de schuld?
• Voel je een sterke aandrang om anderen te helpen met hun problemen?
• Vind je het moeilijk om om hulp te vragen?

Als je “ja” kunt antwoorden op veel van deze vragen, dan kan dit een teken zijn dat je te maken hebt met een codependente relatie.

Het identificeren van dit gedrag is een belangrijke stap om codependentie te doorbreken.

Codependentie doorbreken: Hoe doe je dat?

Je hebt te maken met een codependente relatie, maar hoe doorbreek je dat?

Hieronder vind je een aantal strategieën om codependentie te doorbreken.

Kijk naar gezonde relaties

Voordat je codependentie kunt doorbreken zul je eerst moeten weten wat een gezonde relatie is.

Kijk eens om je heen.

Alleen als je weet hoe een gezonde relatie eruit ziet kan je codependentie doorbreken.

Kenmerken van een gezonde relatie zijn:

• Tijd voor elkaar maken
• Op elkaar vertrouwen
• Eerlijk zijn naar elkaar
• Liefde tonen
• Gelijkwaardig zijn aan elkaar

Je zal dus voor jezelf moeten nagaan hoe jij de relatie graag vorm wilt geven.

Wanneer je hier beeld bij hebt, kan je de eerste stap zetten om codependentie te doorbreken.

Spendeer tijd alleen

Je relatie met jezelf is net zo belangrijk als de relatie met de ander.

Het is dus belangrijk om zowel tijd met de ander als met jezelf te hebben.

Tijd alleen geeft je een kans om:

• In contact te zijn met je gevoelens
• Te reflecteren op jezelf en je leven
• Je batterij op te laden
• Voor jezelf te zorgen

Tijd alleen dient nog een extra doel.

Door afstand te doen van een codependente relatie kan je weer opnieuw kijken naar de relatie dynamiek.

Stel jezelf de vraag:

• Wat gaat er goed?
• Wat kan er nog verbetert worden?

Schrijf voor jezelf een aantal concrete verbeterpunten om die je gelijk kunt toepassen.

Gezonde grenzen

Misschien zit je al zo lang in een codependente relatie dat de persoonlijke grenzen vervaagd zijn.

Dan is het tijd om een stap terug te doen en je grenzen nog eens onder de loep te nemen.

• Maak een lijst met welke grenzen voor jou overschreden worden.
• Maak vervolgens een tweede lijst met gezonde grenzen die je graag wilt stellen.

Wees hierin transparant naar anderen.

Door voor jezelf bewust na te denken welke grenzen je wilt stellen zet je nog een belangrijke stap naar het doorbreken van codependentie.

👉 Lees ook: Voorbeelden om grenzen te stellen – Vanaf nu weet jij hoe!

Werk aan zelfvertrouwen

Je zelfvertrouwen, zelfbeeld en eigenwaarde spelen een belangrijke rol in een codependente relatie.

De reden waarom er over grenzen heen gegaan wordt heeft vaak veel te maken met zelfvertrouwen.

Met gezond zelfvertrouwen:

• Is je eigenwaarde niet afhankelijk van anderen
• Kom je beter voor jezelf op
• Denk je positief over jezelf

Zelfvertrouwen is dan ook een belangrijk middel om een codependente relatie te doorbreken.

Geen idee waar je moet beginnen?

Lees dan dit artikel met 40 tips om meer zelfvertrouwen te krijgen.

Codependentie doorbreken boek

Wil je graag een diepe aanpak van je zelfvertrouwen?

Kijk dan ook eens naar mijn Zelfvertrouwen Handboek📖

In dit handboek vind je concrete tips en adviezen om

• meer voor jezelf op te komen
• duidelijkere grenzen te stellen
• je eigenwaarde te vergroten

In denk dat de adviezen in dit handboek je zullen helpen om codependente relaties te doorbreken❤️

👉 Bekijk het Zelfvertrouwen Handboek →