De angst voor de presentatie is er nu al. Pas overmorgen staat er een presentatie op de planning die jij mag gaan geven. Nouja, mag…het is trouwens meer een moetje.
Want bij het idee alleen al kun je nu de zenuwen voelen, terwijl het pas overmorgen is. Je maakt je misschien nu dus al zenuwachtig, ondanks je het wel goed aan het voorbereiden bent. Je weet gewoon dat je op het moment suprême last hebt van een trillende stem, trillende benen, zweethanden en wat nerveus over gaat komen op anderen.
Presentatie angst, wat is dat?
Glossofobie, oftewel plankenkoorts is het woord wat de angst voor presenteren en spreken in het openbaar beschrijft. Je hebt dan last van meer dan ‘normale’ zenuwen, want dat lijkt toch normaal te zijn alvorens het geven van een presentatie.
Een beetje zenuwen wordt in ieder geval genoemd als ‘gezonde spanning’. Maar heb je last van presentatie angst? Dan heb je last van meer dan normale angst, of extreme angst. De oorzaak van de angst ligt vaak aan een gebrek aan zelfvertrouwen, of het komt door de angst voor afwijzing of veroordeling.
Presentatie angst: de symptomen
Je kunt last hebben van één van deze of meerdere dingen:
- Trillende benen
- Trillende of haperende stem
- Versnelde ademhaling
- Hoge ademhaling (niet vanuit je buik ademen)
- Droge mond
- Overmatig transpireren
- Hoge hartslag
- Zweethanden
- Hoofdpijn
- Spierspanning
- Rode vlekken in je gezicht of nek
- Vaak moeten plassen
- Misselijkheid
- Paniekaanval
- De wens om uit de kamer te willen rennen
Angst voor presenteren, waarom hebben mensen dat?
Eerst nog even een troost. Er zijn echt heel veel mensen die angst ervaren om te presenteren. Je denkt dat iedereen die op een podium staat het makkelijk doet, maar dat is niet zo. Ook zij ervaren spanning, weliswaar geen extreme angst waarschijnlijk, maar zeker wel spanning. Om verschillende redenen kunnen we angst ervaren.
- We kunnen aan onszelf twijfelen en bang zijn om te falen tijdens de presentatie
- Je kunt angst hebben voor het onverwachtse. ‘Misschien gebeurt er iets, en dan?? Hoe moet ik dan reageren? Of misschien krijg ik een mega moeilijke vraag, wat dan, als ik het antwoord niet weet?’
- We kunnen angst hebben om de volgorde of een stukje tekst of inhoud van de presentatie te vergeten. Dan zijn we vervolgens vaak bang voor het stamelen, het moment dat je niet meer weet wat je wilt zeggen en dan niet meer de draad kunt oppakken.
- Angst voor dat we het niet binnen ‘de tijd’ gaan halen.
- De vrees voor dat we super zenuwachtig of onzeker overkomen. Het idee dat andere mensen precies zien aan jou hoe jij je voelt intern.
- We kunnen ook bang zijn voor het publiek. ‘Wat gaan ze ervan vinden? Misschien veroordelen/beoordelen/oordelen ze mij’. Dat kan je een onzeker en onveilig gevoel geven waardoor je waarschijnlijk nog zenuwachtiger raakt.
- Een laatste reden die vaak wordt herkend is omdat we denken dat de techniek niet mee gaat werken. Tja, wie heeft dat nog niet meegemaakt? En als je daar over na gaat denken, dan kom je tot de conclusie dat je moet improviseren. Of het kost gewoon allemaal teveel tijd, waardoor jij zelfs je presentatie misschien moet inkorten. Heel irritant natuurlijk!
Hoe kom je van presentatie angst af?
Er zijn verschillende manieren om je presentatie angst te doen verminderen. Uiteraard kun je een training volgen, maar vind je dat wat te overdreven? Dan heb ik hieronder een aantal nuttige tips voor je op een rijtje gezet. En lees vooral ook even het kopje na de tips, want daar benoem ik misschien wel de oorzaak van jouw angst om te presenteren.
5 Tips voor presentatie angst
Hieronder volgen de tips die je kunnen helpen voor jouw presentatie angst.
Presentatie angst tip #1: Specificeer je angst
Bedenk wat jouw angst is. Is jouw angst misschien één van bovenstaande punten? Of is het iets anders? Specifeer je angst. Zodra je weet waar je precies bang voor bent, kan je kijken naar die angst en dat proberen om te zetten.
Probeer je angst te tackelen door er iets op te verzinnen. Ben je bijvoorbeeld bang dat je het antwoord op vragen niet weet? Geef dan bijvoorbeeld niet na je presentatie de kans om vragen te stellen. Als mensen écht wat willen weten, komen ze daarna nog wel naar je toe. Eén op één voel je je waarschijnlijk comfortabeler en mocht je het antwoord niet weten, dan is dat één op één ook makkelijker aan te geven.
Presentatie angst tip #2: Ademhaling
Misschien vind je het wat suf klinken, maar let alvorens en tijdens de presentatie goed op je ademhaling. Haal rustig en diep adem. Haal adem vanuit je buik.
Neem bijvoorbeeld tussen twee onderwerpen tijdens je presentatie even een slokje water, en haal dan ook rustig en diep adem. Dat helpt ontzettend voor het afnemen van de zenuwen en trillingen in je lijf.
Presentatie angst tip #3: The key is…voorbereiding (voor de spiegel)
Veel presentatiezenuwen ontstaan door een gebrek aan voorbereiding. Vaak zien we op tegen een presentatie en stellen we de voorbereiding uit, waardoor de spanning alleen maar toeneemt. Geen wonder dat je nerveus bent als je niet goed weet wat je gaat zeggen!
Een goede voorbereiding kan dit gevoel aanzienlijk verminderen. Schrijf de belangrijkste punten op die je wilt bespreken en oefen je presentatie hardop. Wil je nog een stap verder gaan? Oefen voor de spiegel. Zo kun je meteen letten op je gezichtsuitdrukking, houding en bewegingen, waardoor je zelfverzekerder overkomt. Een kleine investering in voorbereiding maakt een groot verschil in hoe je je voelt op het moment zelf.
Presentatieangst tip #4: Bepaal waar je gaat kijken
Een veelvoorkomende reden voor zenuwen tijdens een presentatie is dat je opeens niet weet waar je moet kijken. Dit kan ervoor zorgen dat je je ongemakkelijk voelt en afgeleid raakt.
Bedenk daarom van tevoren wat jij prettig vindt. Sommige mensen kiezen ervoor om net over het publiek heen te kijken, zodat het lijkt alsof ze oogcontact maken zonder afgeleid te worden. Maar nog krachtiger is het om bewust oogcontact te maken met verschillende mensen in het publiek.
Waarom?
- Oogcontact creëert verbinding, waardoor je publiek zich meer betrokken voelt.
- Je ziet hoe je boodschap landt, wat je zelfvertrouwen geeft.
- Je komt natuurlijker en zelfverzekerder over.
Let er wel op dat je niet steeds naar dezelfde persoon kijkt, maar je blik afwisselt tussen verschillende mensen in de zaal. Dit helpt om een sterke en ontspannen presentatie te geven, waarbij je écht contact maakt met je publiek.
Presentatie angst tip #5: Wees niet bang voor stiltes
Oke, het is niet de bedoeling dat je een minuut stil blijft. Maar wees niet bang om soms even een stilte te laten vallen. Daarmee bouw je rust in voor jezelf, maar je bouwt ook absoluut rust in voor je publiek. Zo kunnen zij je verhaal goed laten landen en gaat het allemaal niet te snel.
Bedenk dat het verhaal voor jou zelf niet nieuw is, maar voor je publiek wel. Daarom kun je best wat rustiger praten. Bovendien, als je rustiger praat, kom je ook zelfverzekerder over. Je kunt overigens ook een stilte pakken door een slokje water te nemen (en haal dan meteen even diep adem).
