We hebben het allemaal: Een innerlijke criticus die kritiek heeft op de dingen die je zegt of doet. De interne criticus slingert dingen naar je hoofd zoals:

• Je zou eigenlijk…
• Wat is er mis met jou?
• Je moet…

En allerlei andere negatieve dingen die jou van je innerlijke rust beroven. Hoe vaak en hoe sterk jij deze kritische stem ervaart verschilt van persoon tot persoon. In dit artikel ontdek je hoe je deze stem kan leren (her)kennen en hoe je je innerlijke criticus de baas kan zijn.

Wat is je innerlijke criticus? (Betekenis)

Maar allereerst: Wat is een innerlijke criticus eigenlijk?

Een innerlijke criticus is een interne stem die al je beslissingen in vraagt stelt, je acties bekritiseerd en je zelfvertrouwen ondermijnd.

Voorbeelden van de stem van de innerlijke criticus

Hoe je de kritische innerlijke stem ervaart verschilt uiteraard van persoon tot persoon. Deze stem is vaak erg negatief en trekt je naar beneden. Deze stem kan ook versterkt worden door signalen die je krijgt vanuit social media of vanuit de maatschappij.

Dit zijn voorbeelden van de stem van de innerlijke criticus:

• Je bent lelijk
• Je bent dik
• Je bent waardeloos
• Je bent dom
• Niemand houdt van je
• Jouw mening doet er niet toe
• Je hebt geen echte vrienden
• Je verdient het niet om een leuke baan te vinden
• Jouw bijdrage is van weinig toegevoegde waarde

Gevolgen van de interne criticus

Het is natuurlijk niet moeilijk om te bedenken dat de innerlijke kritische stem veel negatieve gevolgen met zich mee brengt. Hierbij kan je denken aan:

• Gevoelens van schaamte
• Gevoel dat je tekort schiet
• Laag zelfvertrouwen
• Depressieve gevoelens

Daarnaast zorgt de innerlijke criticus er ook voor dat je veel aan jezelf twijfelt en dat je zelfvertrouwen onderuit gehaald wordt. Als je een sterke innerlijke kritische stem hebt, dan kan je daar goed last van hebben.

👋 Voordat je verder leest...

Had je mijn gratis e-book Boost Je Zelfvertrouwen al aangevraagd? In dit e-book ontdek je hoe je minder aan jezelf twijfelt, meer zelfvertrouwen krijgt en meer van het leven geniet. Download hem vandaag nog!✅

Waar komt je innerlijke criticus vandaan?

Je innerlijke criticus leeft al lang bij je. In je kindertijd leerde je wat gewenst en ongewenst gedrag was. Doe je iets goed, dan kreeg je een knuffel. Doe je iets wat niet de bedoeling was, dan word je gestraft. Dit is over het algemeen, kort gezegd, hoe het gaat bij veel van ons gedurende de opvoeding.

Deze goedkeuring van je ouders (of opvoeders) is voor een kind heel erg belangrijk. Want als kind ben je natuurlijk enorm afhankelijk van je ouders. Afkeuring is beangstigend voor een kind en dit zal een kind dus ook kosten wat het kost willen voorkomen. Je gaat daarom dus de leefregels van je ouders (en andere opvoeders) internaliseren. Dit betekent dat je deze leefregels je helemaal eigen gaat maken. Je innerlijke criticus is dus eigenlijk een interne weerspiegeling van de leefregels die jij je als kind eigen gemaakt hebt. Hoe intens jij deze kritische stem ervaart verschilt uiteraard van kind tot kind.

Je innerlijke criticus loslaten (4 stappen)

Het goede nieuws is dat het mogelijk is om je innerlijke criticus los te laten. Hieronder leg ik je in 4 stappen uit hoe je je innerlijke criticus kan loslaten zodat je niet meer zo lastig gevallen wordt door deze innerlijke kritische stem.

Stap 1: Leer je innerlijke criticus herkennen

De eerste stap is het leren herkennen van je innerlijke criticus. Dat kan best lastig zijn want deze innerlijke stem is volledig verweven met jouw gedachte processen. Als je je niet bewust bent van deze kritische stem dan is het onmogelijk om hem de baas te worden. Als hij zich stilletjes kan verstoppen in je gedachten dan kan hij lekker door gaan met het spuien van kritiek op wie je bent en wat je doet.

Gedurende de dag staan je gedachten nooit stil. Je denkt na, overweegt, maakt plannen en te midden van al deze patronen bevindt zich jouw innerlijke criticus. Je zal je aandacht moeten richten op wat hij tegen je zegt. Hierbij kan je denken aan gedachten als:

• Lekker slim
• Je doet het ook nooit goed
• Je kan het niet
• Dikzak
• Weer gefaald

Je interne criticus is niet altijd aan het woord. Maar vaak steekt hij de kop op in specifieke situaties. Ga eens bij jezelf na: Wanneer heb jij extra last van die kritische stem? Is het op je werk, in je relatie, als je iets nieuws probeert of juist als je in de spiegel kijkt? Voor het bewustwordingsproces is het handig om dit voor jezelf in kaar te brengen.

Stap 2: Oefening om jezelf los te maken van je innerlijke criticus

De tweede stap is jezelf losmaken van deze innerlijke kritische stem. Je zal je als het ware moeten gaan differentiëren van wat de kritische stem tegen je zegt en wat jij zelf vindt. Een handige oefening hiervoor is dat je de kritische gedachten opschrijft met jij-zinnen. Een gedachten als “Ik doe het ook nooit goed” of “ik zal nooit succesvol zijn” schrijf je op als “jij doet het ook nooit goed” of “jij zal nooit succesvol zijn”. Deze oefening zal je helpen om afstand te creëren tussen jou en je innerlijke criticus. Laat deze zinnen eens op je inwerken. Zie je hoe vijandig die stem soms naar je kan zijn?

Stap 3: Reageren op je innerlijke criticus

De derde stap is het reageren op je negatieve interne stem. Je kan hierop reageren door positieve en realistische dingen over jezelf te schrijven. Schrijf deze woorden in ik-zinnen. Als reactie op een gedachte zoals “je kan ook niks” kan je schrijven: “het is misschien een uitdaging, maar ik zal volhouden totdat het me lukt.” Deze oefening is bedoeld om op een liefdevollere manier naar jezelf te gaan kijken.

Stap 4: Laat je niet leiden door je interne criticus

Onthoud dat je je niet moet laten leiden door je interne criticus. Richt je focus op wie jij wilt zijn en wat jij wilt doen, ondanks dat deze negatieve stem zo veel negatieve dingen naar je hoofd slingert. Je innerlijke criticus zal misschien steeds heviger tegen je te keer gaan, maar als jij je bewust blijft van die stem, je er los van maakt en erop reageert zal je merken dat die stem steeds zachter wordt en dat jij steeds sterker wordt!💪

Innerlijke criticus boek

Bij het Zelfvertrouwen Handboek krijg je een gratis bonus genaamd: Zelfkritiek Ontmaskerd: Tem je Interne Criticus. In dit e-book vind je nog meer oefeningen en tips hoe jij je innerlijke criticus de baas kunt zijn en hoe je meer innerlijke rust kunt ervaren.

Bekijk het Zelfvertrouwen Handboek →