Voel je je vaak gespannen, zonder duidelijke reden? Heb je last van een onrustig gevoel in je lijf, vermoeide spieren of een ademhaling die hoog blijft zitten? Spanning in je lichaam kan zich op allerlei manieren laten zien — en soms merk je het pas als je écht stilvalt. Maar waar komt die spanning eigenlijk vandaan? En hoe weet je of het spanning is, of toch iets anders?
In dit artikel helpen we je om daar helderheid in te krijgen. We leggen uit waar lichamelijke spanning vandaan kan komen, hoe je het herkent én wat je eraan kunt doen. Met 19 praktische en toegankelijke tips geef je jouw lichaam (en jezelf) de kans om stap voor stap tot rust te komen.
Even een moment voor jezelf
Voordat we ingaan op hoe je spanning in je lichaam kunt loslaten, nemen we een kort moment om stil te staan bij hoe je je nú voelt.
- Hoe zit je er op dit moment bij?
- Voel je je ontspannen, of merk je juist dat je ergens spanning vasthoudt?
- Wat doet je lichaam: zijn je schouders opgetrokken, klem je je kaken op elkaar, houd je je adem vast?
Door hier even bij stil te staan, breng je je aandacht naar je lichaam en naar het huidige moment. En dat is meteen een belangrijke eerste stap: bewust worden van wat je voelt en waar je spanning eventueel zit — in je nek, je buik, je hoofd of ergens anders.
Waar komt spanning in je lichaam eigenlijk vandaan?
Voordat je aan de slag gaat met het loslaten van spanning, is het goed om eerst stil te staan bij de oorzaak ervan. Want waarom voelt je lichaam eigenlijk gespannen aan? En waardoor ontstaat die spanning?
Bijna iedereen heeft er weleens mee te maken. Toch zijn de oorzaken van spanning vaak persoonlijk en verschillend. Hieronder zetten we drie veelvoorkomende bronnen van spanning voor je op een rij.
1. De drukte van alledag
Werkdruk, geldzorgen, familierelaties en gezondheidskwesties — het zijn thema’s waar we allemaal in meer of mindere mate mee te maken hebben. En ze kunnen allemaal spanning oproepen. Soms is het iets groots, zoals een knobbeltje dat je net hebt ontdekt. Soms iets kleins, zoals een vervelende opmerking tijdens een familie-etentje. Maar al die kleine en grote dingen kunnen zich opstapelen in je lijf.
2. Wie jij bent en hoe je omgaat met spanning
Niet iedereen reageert hetzelfde op stressvolle situaties. Je persoonlijkheid, genetische aanleg, sociale kring en de manier waarop je problemen aanpakt, spelen allemaal een rol. Sommige mensen zijn van nature gevoeliger voor spanning dan anderen — en dat is helemaal oké. Het goede nieuws is dat je met de juiste handvatten wel degelijk kunt leren om er beter mee om te gaan.
3. De rol(len) die je vervult in het leven
Uit onderzoek blijkt dat bepaalde rollen in het leven meer spanning kunnen veroorzaken dan andere. Denk aan het zorgen voor een gezin, het dragen van verantwoordelijkheid op werk of het combineren van verschillende taken en verwachtingen. Hoe meer rollen je vervult, hoe groter de kans dat je spanning ervaart.
Naast dat spanning je dagelijks functioneren beïnvloedt, kan het op de lange termijn ook je gezondheid onder druk zetten. Het verhoogt het risico op hart- en vaatziekten, angstklachten en depressieve gevoelens. Des te belangrijker dus om goed voor jezelf te zorgen en spanning tijdig te leren herkennen én loslaten.
Hoe voelt (constante) spanning in je lichaam? De symptomen
Heb je nou spanning in je lichaam of heb je ergens anders last van?
Soms is dat lastig te ontdekken en bij twijfel is het altijd goed om langs de huisarts te gaan.
De symptomen van spanning zijn namelijk erg uiteenlopend (je hoeft niet alles af te kunnen vinken om te zeggen dat je last hebt van spanning).
Lichamelijke symptomen:
- Hoofdpijn
- Misselijkheid
- Spierspanning of -pijn
- Darmproblemen
- Problemen op seksueel vlak
- Pijn op je borst
- Verhoogde hartslag
Mentale/Emotionele symptomen:
- Moeite met concentreren
- Vergeetachtigheid
- Veel zorgen maken
- Moeite met het maken van beslissingen
Verandering in je gedrag:
- Heel veel of heel weinig slapen
- Heel veel of heel weinig eten
- Meer alcohol drinken
- Meer roken
- Snel geïrriteerd zijn en kort lontje hebben
- Het mijden van bepaalde plekken of mensen
Zoals je ziet lopen de symptomen uiteen, en kunnen bijvoorbeeld darmproblemen ook ergens anders mee te maken hebben.
Verder is het belangrijk om te weten dat spanning (en dus bovenstaande symptomen) ook voorkomt bij heftige angsten of depressie.
Dus bovenstaande symptomen hoeven niet alleen te duiden op puur spanning, er kan meer aan de hand zijn.
Neem jezelf serieus en ga bij twijfel langs de huisarts.
Tips voor spanning in lichaam kwijtraken
Spanning in je lichaam kwijtraken kan soms best als een opgave voelen.
We zeggen dan altijd met z’n allen: “Laat de spanning los”.
Maar het is niet dat je iets letterlijk vast hebt en dat dan loslaat, zo werkt het niet.
Onderstaande tips helpen je wel in het figuurlijk loslaten van de spanning.
Met deze tips kun jij de spanning in je lichaam kwijtraken.
Tip 1: Boek een massage
Wanneer je spanning in je lichaam wil kwijtraken, is het een goed idee om een massage te boeken.
Soms zitten je schouders helemaal vast vanwege de spanning, of je nek.
Het kan dan echt helpen om het even los te laten masseren. Daarna voel je ‘lichter’.
Tip 2: Neem een warm bad
Warmte helpt goed tegen spanning.
Warmte maakt dat je kunt ontspannen.
Niet voor niets blijkt het voor zwangeren goed te helpen om tijdens de bevalling in een warm bad te zitten, die warmte helpt hen ontspannen.
Dus neem een warm bad, zet eventueel nog wat kaarsjes aan en geniet van de warmte. Zorg dat het water tussen de 36 en 40 graden is.
Tip 3: Ga wandelen
Neem de tijd om te gaan wandelen, dat is behulpzaam voor het verminderen van spanning.
Wandelen is goed voor je lijf en voor je brein, aldus Erik Scherder!
In dit filmpje legt hij uit waarom:
Je kunt overigens ook een app downloaden: Ommetje! Dat is een app waarbij je gemotiveerd wordt om elke dag een ommetje te maken.
Tip 4: Let op je ademhaling
Zit je ademhaling hoog?
Dat is niet raar wanneer je spanning ervaart.
Je ademt dan niet meer vanuit je buik maar vanuit hoger in je lichaam.
Daarom is het goed om ademhalingsoefeningen te doen zodat je weer vanuit je buik gaat ademen.
Bovendien word je rustiger van ademhalingsoefeningen.
Probeer eens mee te doen met onderstaand filmpje van Wim Hof over ademhalingstechnieken.
Tip 5: Stretch it out!
Spanning in je lichaam kwijtraken kun je goed doen door te stretchen.
Daardoor maak je je spieren lang, waarbij je spieren kort zijn als je ze aanspant (wat gebeurt wanneer je spanning ervaart in je lijf).
Ook maak je je spieren losser en voelt het alsof je nieuwe frisse energie krijgt door het stretchen.
Tip 6: Doe aan yoga
Ja, deze tip kan niet ontbreken want yoga geeft rust.
Je maakt contact met je lichaam en contact met jezelf.
Overigens ervaar ik het zelf niet altijd op die manier.
Soms lukt dat gewoon even niet maar geeft het wel meer rust. Dat is dan ook al een mooi doel!
Tip 7: Water water water
Water en spanning hebben niet direct met elkaar te maken, maar indirect wel.
Je kunt namelijk last krijgen van je spieren als je echt te weinig water drinkt.
En dat kan lijken op (verhoogde) spierspanning.
Drink dus in ieder geval voldoende vocht, minimaal 1,5 liter per dag, waarvan het liefst water.
Drink naast elke kop koffie een glas water, want cafeïne onttrekt vocht.
Tip 8: Pijnstilling of supplementen
Dit klinkt soms als een tip die we niet mogen zeggen, maar soms helpt het ook gewoon om even een paracetamol in te nemen.
Zeker als je bijvoorbeeld hoofdpijn hebt van de stress kan het best handig zijn om even een paracetamol in te nemen.
Natuurlijk is dat pijnstilling en legt het dus alleen de pijn even stil, en haalt het de oorzaak niet weg.
Dus zet dit niet als enige in, kijk ook naar de oorzaken.
Ook kun je overwegen om supplementen te gaan slikken.
Laat bijvoorbeeld even je bloed prikken zodat je getest kan worden op een tekort aan ijzer bijvoorbeeld.
Als dat zo is, dan kan je het maar beter weten en kun je eventueel supplementen daarvoor gaan slikken.
Tip 9: Werk aan je zelfvertrouwen
Een laag zelfvertrouwen kan onbewust veel spanning veroorzaken. Als je je vaak onzeker voelt, leef je als het ware in een staat van alertheid — steeds bezig met wat anderen van je vinden, of je het wel goed doet, of je niet tekortschiet. Dat kost energie en zet je lichaam onder druk.
Gelukkig kun je hier echt verandering in brengen. Door stap voor stap te werken aan je zelfvertrouwen, merk je dat je sterker in je schoenen komt te staan. En hoe steviger je staat, hoe minder spanning je ervaart.
Wil je hiermee aan de slag? In het Zelfvertrouwen Handboek vind je praktische handvatten om jouw zelfvertrouwen op te bouwen, op een manier die bij jou past.
Tip 10: Keep calm
Soms moeten we het niet te moeilijk maken en kan het ook al nuttig zijn om gewoon even tot 10 te tellen.
Neem heel even een klein rust-momentje door tot 10 te tellen.
Leun achterover in je stoel of laat je hoofd juist even hangen, doe wat je ontspannend vindt.
Tip 11: Ruim op
Van chaos op je bureau word je niet rustiger.
Dus ruim je bureau, huis, kamer op zodat je je op een plek bevindt waar rust en orde heerst.
Een opgeruimde plek kan ook al een boel rust geven in je hoofd.
Tip 12: Verminder je schermtijd
Uit veel onderzoeken blijkt dat stress en schermtijd een verband hebben.
Dus verminder je schermtijd. Dat betekent zowel telefoon, laptop als tv.
Vermijd dit vooral 2 uur voordat je gaat slapen.
Lees een boek, doe een spelletje, smeer alvast je boterhammen voor de volgende dag, ga in bad – probeer je dag af te schalen.
Tip 13: Doe aan meditatie
Probeer rustig te worden door een begeleide meditatie te doen. Bijvoorbeeld deze:
Meditatie helpt om je spanning los te laten en even in het moment te zijn.
Het is zeker behulpzaam om dit voor het slapen gaan te doen omdat je na de meditatie rustiger bent, wat jou makkelijker in slaap brengt.
Tip 14: Eet gezond
Juist als je spanning ervaart, bestaat de kans dat je ongezond gaat eten of meer gaat eten dan goed voor je is.
Dus juist in tijden van spanning is gezond eten belangrijk.
Houd je aan vaste eetmomenten op de dag (ontbijt, lunch, diner en een keertje wat tussendoor) en zorg dat je maaltijden voedzaam zijn (genoeg fruit, groenten, vetten, vezels, calcium).
Tip 15: Slaap voldoende
Als je echt te weinig slaapt, zodanig dat je een chronisch tekort hebt, kan je daar ook spanning door ervaren.
Je bent ook sneller geïrriteerd en hebt een korter lontje.
Zorg dus dat je voldoende slaapt.
Probeer 8 uur te maken, en lig je niet meteen te slapen wanneer je in bed kruipt, reken dan een halfuurtje meer.
Dus ga dan bijvoorbeeld altijd om 22.30 uur naar bed en sta altijd om 7.00 uur op.
Ook in het weekend!
Tip 16: Masseer je handen en voeten
Er zijn bepaalde drukpunten in je lichaam waar spanning ‘vast’ kan zitten.
Die punten zitten onder anderen bij je handpalmen en op de onderkant van je voeten.
Masseer dus je handen en voeten.
Neem een klein beetje olie (kan zelfs olijfolie zijn uit de keuken😉) en ga 10 minuten lang je voeten masseren. Dit kan zeker de stress verlichten ☘️
Tip 17: Doe aan zelfzorg
Zorg in periodes van spanning goed voor jezelf.
Maak tijd om iets leuks te doen met vrienden of familie.
Zet kaarsjes aan, koop een leuk boek, probeer van jezelf te houden.
Zeker nu je het even lastig hebt, verdien je wat meer zelfliefde.
Tip 18: Laat je knuffelen
Aanraking vermindert gevoelens van spanning en stress.
Ik merk dat zelf wel. Soms is een knuffel heel troostend❤️. Maar het blijkt ook uit onderzoek.
Dus laat je knuffelen door je partner, je kinderen, je vrienden, je familie of collega’s die dichtbij je staan.
Tip 19: Leer nee zeggen
Soms overkomt spanning je, maar als je het te druk hebt doordat je op te veel dingen ‘ja’ hebt gezegd, dan is dat spanning waar je iets aan kunt doen.
Leer om grenzen te stellen en om vaker nee te zeggen.
Daardoor kun je in ieder geval voorkomen dat je het te druk hebt of dingen moet doen waar je eigenlijk geen tijd, zin of motivatie voor hebt.
Boekentip: Het Zelfvertrouwen Handboek
Spanning in je lichaam heeft vaak te maken met hoe zeker je je voelt over jezelf. Veel onzekerheid zorgt onbewust voor meer stress en spanning in je lijf. Terwijl een gezond zelfvertrouwen juist bijdraagt aan rust, ontspanning en veerkracht.
Het Zelfvertrouwen Handboek is geschreven door een ervaren psycholoog en helpt je stap voor stap om je zelfvertrouwen te versterken. Het boek biedt praktische handvatten en inzichten die direct toepasbaar zijn in het dagelijks leven — voor wie meer rust in hoofd én lijf wil ervaren.
Veelgestelde vragen over spanning in lichaam kwijtraken
Hieronder lees je nog een aantal vragen die vaak worden gesteld als het gaat om spanning in je lichaam kwijtraken.
Hoe voelt verhoogde spierspanning?
Verhoogde spierspanning voelt alsof je continu je spieren aanspant.
Het geeft het gevoel van continu ‘aan’ staan.
Je bent alert maar uiteindelijk ook heel moe.
En ondanks je moe bent, kan het juist zijn dat je niet goed kunt slapen omdat je zo onrustig bent en ‘aan’ staat.
Het lukt je dan niet (goed) om in de ontspanningsmodus te komen.
Hoe krijg ik de spanning uit mijn lichaam?
Een vraag waarbij mijn tips die ik hierboven heb gegeven uitkomst bieden.
Deze tips helpen je om spanning in je lichaam kwijt te raken.
Heb ik onbewuste spanning?
Dat kan heel goed, helaas!
Het lastige met spanning is namelijk dat we soms niet weten waar het vandaan komt.
En dus kan je symptomen ervaren van spanning terwijl je niet weet waar het door komt.
Of kun je ergens last van hebben zonder juist te weten dat het spanning is.
In dit soort gevallen is het soms goed om naar de huisarts te gaan.
Die denkt dan met je mee en kan je attenderen op eventuele spanning in je lijf.
Spanning die eruit komt: wat is dat?
Je zegt het misschien wel eens tegen anderen: “Ja, dat is de spanning die eruit komt”.
Daar bedoelen we mee dat er iets van opgebouwde spanning in ons lijf aanwezig was, en vervolgens gebeurt er iets waardoor die opgebouwde spanning ons lijf weer verlaat.
Bij vrouwen is dat vaak huilen.
Door huilen kan je spanning loslaten en dit zie je vaak gebeuren bij vrouwen
(ik hoor ook bij dat soort vrouwen🖐).
Soms uit het zich juist ook in heel hard moeten lachen.
Zowel lachen als huilen is iets wat even ‘buiten jezelf’ gebeurt en waardoor de stress eruit kan komen.
Het kan ook zijn dat je merkt dat je tijdens je sport-sessie ineens heel hard kunt rennen, dat je voelt dat het iets makkelijker gaat dan normaal.
Dat kan ook komen doordat de spanning er dan uit komt.
Ja, als je dit leest zou je willen dat je elke sport-sessie wat spanning eruit kan laten komen hè? 😉
Waarom voel ik me altijd gespannen?
Het is vervelend om je continu gespannen te voelen. Zeker wanneer je niet goed weet waar het vandaan komt. Een eerste stap is om eens oprecht bij jezelf in te checken: Wat maakt dat ik me zo vaak gespannen voel?
Soms is de oorzaak duidelijk — bijvoorbeeld werkdruk, zorgen of spanningen in je omgeving. Maar het kan ook zijn dat er geen directe aanleiding is. In dat geval kan het zijn dat een laag zelfvertrouwen meespeelt.
Mensen met minder zelfvertrouwen voelen zich vaak onzeker, ook in situaties die voor anderen misschien als vanzelfsprekend aanvoelen. Die voortdurende alertheid kan leiden tot een constante, onderliggende spanning in het lichaam.
Als dit herkenbaar is, dan kan het helpend zijn om aandacht te geven aan het versterken van je zelfvertrouwen. Het Zelfvertrouwen Handboek biedt hierbij praktische ondersteuning. Veel mensen hebben ervaren dat het hen helpt om steviger in hun schoenen te staan — en om meer rust te voelen, zowel in hun hoofd als in hun lijf.
