Jezelf op de eerste plek zetten is voor veel mensen makkelijker gezegd dan gedaan.
Want natuurlijk wil je er zijn voor anderen. Een helpende hand bieden, zorgen, meedenken – het voelt goed om iets te betekenen voor iemand anders.
En vaak gaat dat ook prima. Tot het moment dat je merkt dat het eigenlijk ten koste gaat van jezelf. Dat het je te veel kost – in tijd, in energie, in rust.
Misschien voel je je moe, geïrriteerd of leeg. Of je vraagt je af: Voor wie doe ik dit eigenlijk allemaal?
In dit artikel lees je waarom het zo belangrijk is om goed voor jezelf te zorgen – en waarom jezelf op 1 zetten daar een essentieel onderdeel van is.
Wat betekent jezelf op 1 zetten?
Jezelf op 1 zetten betekent dat je jezelf de plek geeft die je verdient.
Dat je niet automatisch meegaat in wat anderen van je verwachten, maar bewust stilstaat bij wat jij nodig hebt.
Het betekent keuzes maken die passen bij wat belangrijk is voor jóu – ook als dat betekent dat je soms ‘nee’ moet zeggen.
Het betekent luisteren naar je eigen wensen en grenzen, en daarnaar handelen.
Niet uit egoïsme, maar vanuit zelfzorg. Want goed voor jezelf zorgen is de basis om ook op een gezonde manier voor anderen te kunnen zorgen.
Waarom zou je jezelf op 1 zetten?
Misschien denk je: Waarom zou ik mezelf op de eerste plek zetten?
Het is toch prettig om overal ‘ja’ op te zeggen, mensen blij te maken, en jezelf niet te veel op de voorgrond te zetten?
Je stelt je bescheiden op, doet wat er van je gevraagd wordt, en zo lijkt iedereen tevreden.
Toch wringt er iets. Want als je eerlijk bent, merk je misschien dat het je veel kost. En dat die constante beschikbaarheid niet altijd in lijn is met wat jij nodig hebt.
Hier zijn drie redenen waarom jezelf op 1 zetten juist zo belangrijk is:
1. Je kunt niet alles
Hoe graag je het ook zou willen: je kunt niet op alles ‘ja’ zeggen en dan ook nog overal met volle aandacht aanwezig zijn.
Het leven vraagt om keuzes.
Wil je er écht zijn voor je gezin?
Dan betekent dat misschien dat je ‘s ochtends geen afspraken vóór 8.30 uur plant, en ‘s avonds tussen 17.00 en 20.00 uur vrijhoudt.
Een bewuste keuze, omdat jij gelooft dat dat goed is voor jouw leven.
Maar dat betekent óók dat je sommige werkverzoeken moet afwijzen. Je kunt nu eenmaal niet alles tegelijk.
2. Rust is geen luxe – het is noodzakelijk
We zijn niet gemaakt om altijd maar ‘aan’ te staan.
Zowel lichamelijk als mentaal heb je rustmomenten nodig om in balans te blijven.
Zoals Mirjam van der Vegt mooi beschrijft in De kracht van rust: rust is geen extraatje, het is een voorwaarde om goed te kunnen leven.
Als je jezelf op 1 zet, neem je die rust bewust.
Je zegt niet overal ja op, juist omdat je weet dat je die ruimte nodig hebt.
3. Als je opgebrand raakt, kun je nergens meer ‘ja’ op zeggen
Wanneer je structureel over je grenzen gaat, ligt uitputting op de loer – of zelfs een burn-out.
En als je eenmaal opgebrand bent, kun je nergens meer echt ‘ja’ op zeggen.
Natuurlijk kun je daarvan leren, maar dat is een harde les die je liever voor bent.
Jezelf op 1 zetten is dus geen egoïsme, het is preventie. Een manier om goed voor jezelf te zorgen, zodat je ook op de lange termijn beschikbaar kunt zijn – voor jezelf én voor anderen.
4. Jouw energie werkt door op anderen
Wanneer je voortdurend ‘ja’ zegt tegen alles en iedereen, raakt je energie op.
Je voelt je vermoeid, hebt minder geduld en reageert sneller geïrriteerd. Dat is niet alleen vervelend voor jezelf – ook de mensen om je heen merken het.
Je stemming werkt door op je omgeving.
Als jij op bent, kun je minder liefdevol en aanwezig zijn voor de mensen die je juist belangrijk vindt.
Door beter voor jezelf te zorgen en bewust je grenzen aan te geven, kun je met meer rust, aandacht en energie aanwezig zijn in je relaties.
5. Zelfzorg maakt je gelukkiger
Onderzoek laat zien dat mensen die zichzelf op waarde schatten en goed voor zichzelf zorgen, zich gelukkiger voelen.
Wanneer je jezelf prioriteit durft te geven en vriendelijk bent voor jezelf, draagt dat bij aan een groter gevoel van welzijn en tevredenheid.
Zelfzorg is dus niet alleen goed voor je gezondheid, maar ook voor je geluksgevoel.
Tips om jezelf op 1 te zetten
Je hoort het vaak: “Focus op jezelf, niet op de buitenwereld.”
Maar hoe doe je dat in de praktijk?
Een belangrijk onderdeel om je jezelf op 1 te zetten is zelfvertrouwen. Want jezelf op 1 zetten vraagt om een stevige basis in jezelf.
Wanneer je weinig zelfvertrouwen hebt, wordt het moeilijk om je eigen behoeften serieus te nemen. Je bent dan sneller geneigd om:
- de ander belangrijker te maken dan jezelf
- voortdurend kritisch op jezelf te zijn
- de lat hoog te leggen
- weinig zelfliefde te voelen
- niet op te komen voor wat jij nodig hebt
- jezelf niet de plek te gunnen die je verdient
Door te werken aan je zelfvertrouwen, wordt het makkelijker om grenzen aan te geven, bewust te kiezen en goed voor jezelf te zorgen – zonder schuldgevoel.
Boekentip: het Zelfvertrouwen Handboek
Vind je het moeilijk om jezelf op 1 te zetten?
Dan is de kans groot dat je zelfvertrouwen wel wat extra aandacht kan gebruiken.
Het goede nieuws: daar kun je iets aan doen.
Bij De Groeipsycholoog hebben we een handboek ontwikkeld dat je helpt om stap voor stap je zelfvertrouwen te versterken.
In dit Zelfvertrouwen Handboek vind je heldere inzichten, praktische tips, persoonlijke voorbeelden en oefeningen die je écht verder helpen.
Veel lezers hebben er al mee ontdekt hoe het is om steviger in hun schoenen te staan – en keuzes te maken die bij hen passen.
